Flinke investering nodig om kwaliteit mondzorg kwetsbare ouderen te verbeteren

8 november 2014 - Het verbeteren van de kwaliteit van de mondzorg voor (kwetsbare) ouderen vraagt flinke investeringen in zowel deskundigheid van verplegend personeel, capaciteit en meer budget. De Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) is blij dat met het rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) eindelijk de vinger op de zere plek wordt gelegd. Uit het rapport blijkt dat de mondzorg in de verpleeghuiszorg ernstig tekort schiet met alle gevolgen van dien.

De ANT vreest dat dit slechts het topje van de ijsberg is en dat de situatie in de thuiszorg niet veel beter is. “Het aantal kwetsbare ouderen zal de komende jaren fors stijgen. Het is daarom goed dat er nu maatschappelijk en politiek aandacht wordt gevraagd voor een steeds groter wordend probleem”, stelt Jan Willem Vaartjes, voorzitter van de ANT. “Het is een probleem dat de hele caresector en de eerstelijnszorg raakt. Zo moet er veel meer aandacht aan mondzorg worden besteed in de opleiding tot verpleegkundige en zal er fors geïnvesteerd moeten worden in de opleidingscapaciteit van tandartsen, mondhygiënisten, tandprothetici.”

Geen tandarts beschikbaar
Het rapport van IGZ schetst een somber beeld over de kwaliteit van de mondzorg voor ouderen. Het rapport gaat alleen over verpleeghuizen, maar de verwachting is dat voor een belangrijk deel van de thuiszorg de conclusies niet anders zullen zijn. Bij verpleeghuizen is de voornaamste conclusie dat de ‘richtlijn mondzorg hulpbehoevende ouderen in een inrichting’ niet wordt gevolgd in 85 procent van de gevallen. Er zijn 29 verpleeghuizen onderzocht. Daarnaast is er vaak geen tandarts beschikbaar, heeft het personeel veel te weinig kennis en ervaring rond mondzorg en is er geen adequate dossiervorming.

De schatting is dat in totaal circa 400.000 kwetsbare ouderen voor hun dagelijkse (preventieve) mondzorg afhankelijk zijn van bijvoorbeeld verpleegkundigen, verzorgers en mantelzorgers. Het is de primaire verantwoordelijkheid van de directie van de verpleeginrichting om een huistandarts te benoemen en te zorgen voor de nodige faciliteiten. Vaartjes: “Bijna 90 procent van de verpleegtehuizen heeft geen contact met een tandarts en ook geen faciliteiten. Het gros van de ouderen, die vaak complexe problemen hebben met hun gebit, bezoekt dan ook zelden of nooit de tandarts. Een tandarts kan geen huisbezoek brengen zoals een huisarts en mobiele inrichtingen voldoen vaak niet aan de infectiepreventie-eisen van IGZ.“

Capaciteitsprobleem
Om de geschetste problemen nu en in de toekomst het hoofd te bieden, zal er volgens de ANT flink moeten worden geïnvesteerd in extra opleidingen voor tandartsen en andere mondzorgprofessionals. Zo is er in Nederland slechts een beperkt aantal tandartsen met de differentiatie Geriatrie. Vaartjes: “Hoewel dit niet alle problemen gaat oplossen, is wel duidelijk dat er een groot capaciteitsprobleem bestaat. Er zijn veel te weinig mondzorgverleners en de opleidingscapaciteit schiet gewoon tekort. Ook zal VWS er niet aan ontkomen om meer budget ter beschikking te stellen.”

De ANT pleit verder voor een ‘deken van praktijken verspreid over het land’ die toegerust zijn om deze ouderen te behandelen. “Het gaat vrijwel altijd om gecompliceerde problemen, die specifieke ervaring vergen en ook veel tijd kosten. Daarom is het belangrijk dat de administratieve lasten naar beneden gaan voor deze praktijken, en dat ze op tijdsbasis kunnen declareren. Dat is nu een enorm karwei, waarvoor allerlei machtigingen aangevraagd moeten worden voordat een patiënt behandeld kan worden. We vertrouwen erop dat VWS de problemen erkent en mee gaat werken aan oplossingen.”